Lạm dụng corticoid – Cẩn trọng suy thận như chơi
PGS. Tạ Văn Bình – Nguyên Giám đốc Bệnh viện Nội tiết Trung ương chia sẻ, ông từng gặp nhiều bệnh nhân đến khám do tác dụng phụ của corticoid. Mới đây nhất là trường hợp một nữ bệnh nhân bị hội chứng rối loạn lipid, đọng mỡ trên mặt, mặt phù nhìn như mặt trăng.
Bệnh nhân này được người quen mua cho lọ thuốc tăng cân vì người gầy, xanh xao. Sau 6 tháng uống thuốc, chị cảm thấy ăn ngon, ngủ kỹ và thấy béo lên, da dẻ hồng, mặt tròn đầy đặn. Thuốc không chỉ giúp có da, có thịt hơn, tình trạng đau lưng của chị cũng giảm hẳn. Chị cảm thấy may mắn vì dùng thuốc hợp với mình. Tuy nhiên, mặt chị càng ngày càng béo trong khi chân tay lại bị teo đi rất không cân đối. Bên cạnh đó, ria mép mọc nhiều hơn, đậm hơn nên chị rất lo sợ. Chị quyết định dừng thuốc nhưng lại cảm thấy mệt hơn, bác sĩ chẩn đoán chị bị teo cơ, phù, rối loạn lipid do thuốc có chứa corticoid.
Trường hợp của ông Bùi Văn Hậu quê ở Sơn Tây, Hà Nội cũng tương tự. Ông Hậu bị bệnh gút nên vào mùa đông, các ngón chân sưng đau. Con trai ông sang Campuchia công tác mua cho bố gói thuốc trị gút. Ông Hậu uống xong thấy tác dụng tốt, không còn đau nhức nên dùng đều đặn. Tuy nhiên, sau nửa năm dùng thuốc, mặt ông Hậu tròn như cái đĩa, chân tay teo, thâm và có biểu hiện của suy thận do lạm dụng corticoid. Ông Hậu vẫn quả quyết không phải do thuốc con ông mua. Cho đến khi ông đưa gói thuốc ra, bác sĩ và y tá đều bất ngờ bởi nhìn dạng thuốc có thể đoán được thành phần có chứa corticoid.
Corticoid là gì? Tại sao corticoid lại gây suy thận?
Corticoid là chất độc bảng B theo phân loại của Bộ Y tế. Nếu dùng lâu dài sẽ kéo theo nhiều biến chứng nguy hiểm như giảm khả năng miễn dịch, gây nhiễm trùng cơ thể hay từng vùng nếu bôi da, rối loạn hoạt động nội tiết. Ngoài ra, corticoid có thể dẫn đến nhiều biến chứng như tiểu đường, hội chứng Cushing (mặt, cơ thể mập mạp nhưng tay chân rất gầy yếu), cao huyết áp, hội chứng nghiện corticoid.
Corticoid là thuốc có tác dụng chống viêm, chống dị ứng, ức chế hệ miễn dịch. Tuy nhiên, nếu dùng corticoid trong thời gian dài sẽ có nguy cơ teo tuyến thượng thận do tuyến này quen với tình trạng có thuốc trong cơ thể sẽ ngưng hoạt động, không còn duy trì chức năng nội tiết. Đối với trẻ nhỏ, cơ thể chưa phát triển hoàn chỉnh nên tác hại do corticoid tăng lên bội phần.
Hải Vân
