Dược sĩ Nguyệt Ánh
Hội chứng thận hư là gì?
Các tài liệu y khoa chuyên ngành đều ghi nhận, thận hư không phải bệnh mà chỉ là hội chứng. Đây là tình trạng các bộ lọc ở cầu thận suy giảm khả năng nhận biết protein trong máu và loại bỏ nó cùng các chất độc hại ra khỏi cơ thể. Việc này khiến lượng protein trong máu giảm, lipid máu cùng protein niệu tăng, ảnh hưởng trực tiếp tới khả năng phát triển và tự hồi phục của các tế bào. Khi thận hư ở giai đoạn đầu, bệnh nhân chỉ bị sưng mắt cá chân và mắt, càng về sau, sự tích nước càng lan rộng ra toàn thân khiến da sưng, bụng trướng. Bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, sụt cân nghiêm trọng.
Nếu không được điều trị sớm, cơ thể sẽ phải đối mặt với vô số các vấn đề về sức khỏe. Nghiêm trọng nhất, bệnh nhân có thể bị suy thận và đứng trước nguy cơ lọc – chạy thận. Nguyên nhân dẫn tới hội chứng thận hư chủ yếu là do:
- Nhiễm trùng, nhiễm ký sinh trùng, nhiễm hóa chất.
- Nhiễm độc bệnh tự miễn khi mang thai.
- Sử dụng thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau liên tục trong thời gian dài.
- Chế độ ăn mất cân bằng, nhiều đạm, ít vitamin và chất xơ, ăn quá mặn.
- Uống quá ít nước so với nhu cầu của cơ thể.
- Mắc một số bệnh mạn tính như lupus, tiểu đường, bệnh cầu thận, viêm gan. Đây được gọi là các nguyên nhân thứ phát của hội chứng thận hư. Hơn 50% các ca bệnh thận ở người lớn có nguyên nhân thứ phát và bệnh tiểu đường là phổ biến nhất.
Làm thế nào để chẩn đoán hội chứng thận hư?
Để chẩn đoán hội chứng thận hư, bác sĩ thường dựa vào lâm sàng và các xét nghiệm cần thiết. Cụ thể:
- Xét nghiệm nước tiểu: Xét nghiệm nước tiểu có thể cho thấy những bất thường trong nước tiểu, chẳng hạn như xuất hiện một lượng lớn protein. Bạn có thể được yêu cầu lấy mẫu nước tiểu trong vòng 24 giờ để đo chính xác protein trong nước tiểu. Các xét nghiệm tìm tế bào niệu, trụ niệu, thể mỡ lưỡng chiết, trụ mỡ, trụ hạt, hồng cầu niệu, bạch cầu niệu,... cũng có thể được tiến hành.
- Xét nghiệm máu: Nếu bạn mắc hội chứng thận hư, xét nghiệm máu có thể cho thấy mức độ thấp của albumin protein (hạ glucose máu). Tình trạng này thường liên quan đến sự gia tăng cholesterol và triglyceride máu. Creatinine huyết thanh và urê máu cũng có thể được đo để đánh giá chức năng thận tổng thể.
Xét nghiệm máu gồm: Định lượng protid toàn phần trong huyết tương, định lượng albumin huyết thanh, điện di protein huyết tương thấy alpha 2 globulin tăng. Ngoài ra, cần làm thêm xét nghiệm máu lắng, hồng cầu, hemoglobin.
- Loại bỏ một mẫu mô thận để thử nghiệm: Bác sĩ có thể đề nghị sinh thiết, lấy một mẫu mô thận nhỏ để xét nghiệm. Trong sinh thiết thận, một cây kim đặc biệt được đưa qua da và vào thận. Mô thận được thu thập và gửi đến phòng thí nghiệm để thử nghiệm.
Điều trị hội chứng thận hư ở người lớn ra sao?
Hiện nay, các cách điều trị hội chứng thận hư ở người lớn và trẻ em thường nhằm vào mục tiêu thuyên giảm triệu chứng, hạn chế biến chứng. Bệnh nhân có thể áp dụng nhiều phương pháp chữa thận hư khác nhau nhưng phải theo sát chỉ định của bác sĩ. Thận hư là bệnh mạn tính, có thể khỏi được nếu chữa đúng cách. Tuy nhiên, thận hư thường tái phát, bệnh nhân cần kiên trì tuân thủ quá trình điều trị.
Điều trị đặc hiệu
- Đợt phát bệnh đầu tiên:
Giai đoạn tấn công: Sử dụng prednisolone.
Nếu đáp ứng điều trị (xét nghiệm nước tiểu 24h không thấy protein niệu hoặc chỉ còn dạng vết) thì tiếp tục điều trị prednisolon các ngày trong vòng 4 - 6 tuần, sau đó giảm liều dần. Tiếp tục dung trì prednisolon kéo dài hàng năm theo chỉ định.
- Đợt tái phát:
Thể ít tái phát (dưới 1 lần trong vòng 6 tháng): Điều trị giống đợt đầu.
Thể hay tái phát: Liều tấn công như đợt đầu cho đến khi hết protein niệu. Sau đó, phải dùng liều duy trì kéo dài và giảm dần cho đến 1 năm.
Các thuốc ức chế miễn dịch được dùng trong trường hợp bệnh hay tái phát, phụ thuộc, kháng hoặc có những biểu hiện ngộ độc corticoid. Cyclophosphamid hoặc clorambucil điều trị trong vòng 8 tuần, hoặc cyclosporin trong 6 - 12 tháng.
Điều trị triệu chứng
Trong thời kỳ đầu của hội chứng thận hư, giai đoạn bệnh nhân chưa đáp ứng với điều trị, các biện pháp chữa trị này có thể là cần thiết. Đây là biện pháp điều trị duy nhất cho những bệnh nhân có hội chứng thận hư dai dẳng không đáp ứng với bất kì một biện pháp điều trị đặc hiệu nào. Các cách điều trị triệu chứng:
- Nên ăn nhạt để giảm phù.
- Lợi tiểu: Dùng phối hợp kháng aldosterone.
- Bù protein cho cơ thể
- Hạ huyết áp.
