Dược sĩ Nguyệt Ánh
Từ xa xưa, rễ và quả của của dành dành đã được xem là thuốc chữa suy thận tốt nhất từ cây dành dành. Theo đó, những bài thuốc sử dụng với mục đích thanh nhiệt, lợi tiểu, giải độc, trị các yếu tố nguy cơ gây suy thận như tăng huyết áp, viêm cầu thận, sỏi thận,… rất được ưa chuộng.
Nguyên nhân suy thận là gì?
Thận đảm nhiệm 3 vai trò chính: Loại bỏ các chất thải; Kích thích sản xuất và kiểm soát các chức năng khác, chẳng hạn như điều hòa huyết áp và sản xuất các tế bào máu đỏ; Quy định mức độ khoáng chất hoặc chất điện giải (ví dụ: natri, canxi, kali) và chất lỏng trong cơ thể. Nguyên nhân phổ biến gây suy thận được biết đến bao gồm:
- Đái tháo đường
- Cao huyết áp
- Viêm bể thận, viêm cầu thận
- Bệnh thận đa nang (nhiều u nang trong thận)
- Rối loạn tự miễn như bệnh lupus ban đỏ hệ thống
- Xơ cứng động mạch, có thể gây tổn hại các mạch máu trong thận
- Sử dụng quá nhiều thuốc được chuyển hóa qua thận.
Những nguyên nhân trên khiến thận ngày càng bị tổn thương, giảm sút hoặc không còn khả năng lọc chất thải, chất độc ra khỏi máu. Kết quả là chất độc bắt đầu tích tụ trong máu, gây ra các biến chứng khác nhau và những bệnh gây suy thận như tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh thận, lupus… thêm trầm trọng. Điều này như một vòng luẩn quẩn khiến tất cả các bệnh đều ngày càng nặng. Chính vì vậy, mục tiêu điều trị suy thận là cần có 1 giải pháp giúp kiểm soát các nguyên nhân gây suy thận nói trên, giúp bổ thận, tăng cường chức năng thận, giúp thận lọc các chất cặn bã tốt hơn, từ đó ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị suy thận mà không gây tác dụng phụ. Để đạt được điều này, những biện pháp tự nhiên có nguồn gốc từ các vị thuốc y học cổ truyền rất phù hợp hiện nay. Đặc biệt, vị thuốc nhiều ưu điểm nhất có thể nói tới là cây dành dành.
Thuốc chữa suy thận tốt nhất từ cây dành dành. Tại sao lại như vậy?
Dành dành là loại cây nhỏ thuộc họ cà phê, đặc điểm nổi bật là có hoa trắng, rất thơm. Theo Đông y, cành và lá cây dành dành có vị đắng chát, tính hàn, thường dùng để chữa nhọt độc, đầu đinh, giúp làm lành vết thương và chữa các bệnh liên quan đến thận, suy giảm chức năng thận, giúp điều hòa huyết áp, tăng cường hệ miễn dịch ở thận, tăng cường lưu thông máu.
Theo nhiều nghiên cứu khoa học, quả dành dành có chứa nhiều hoạt chất như: Geniposid, gardenosid, shanzhisid, gardosid, geniposidic axit gardenin, crocin-l, n-crocetin, scandosid methyl ester, nonacosane, b-sitosterol, D-mannitol; tanin, dầu béo và pectin. Lá dành dành có chứa hoạt chất diệt nấm: 20% chất manit. Hoa dành dành chứa nhiều axit gardenic, axit gardenolic B và 0,07% tinh dầu.
Trong đó, crocin - một chất thuộc nhóm carotenoid được phát hiện nhiều trong cây dành dành có tác dụng rất tốt trên các bệnh lý về thận, hỗ trợ điều trị suy thận hiệu quả. Crocin có nhiều tác dụng dược lý như cải thiện trí nhớ, chống co giật, chống trầm cảm, chống oxy hóa, kháng u, làm tǎng sự tiết mật. Cùng với sự kết hợp của nhiều hoạt chất khác, dành dành có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, ngăn ngừa các bệnh là nguyên nhân gây suy thận như đái tháo đường (tiểu đường), tăng huyết áp, sỏi thận,...
Công dụng của cây dành dành qua một số bài thuốc chữa bệnh thận, tiết niệu:
- Bài thuốc trị bí tiểu, sỏi đường tiết niệu: Lấy rễ cây dành dành, cỏ mã đề, kim tiền thảo, mỗi thứ 12g, cho vào sắc với nước, uống hàng ngày, dùng liên tục trong 10 ngày.
- Trị viêm cầu thận cấp: Lấy 15g hạt dành dành, 40g bồ công anh, 30g hoạt thạch, sắc với nước, uống trong ngày.
- Bài thuốc trị suy thận, sỏi thận: Quả dành dành 20g, kim tiền thảo 30g, vỏ núc nác 16g, lá mã đề 20g, thạch xương bồ 8g, mộc thông 12g, tỳ giải 30g, cam thảo đất 16g, ý dĩ nhân 20g, quế chi 4g. Đem tất cả các vị thuốc trên rửa sạch, thái nhỏ, phơi khô, cho vào ấm đất, đổ 4 bát nước vào và sắc, đun sôi đến khi còn 2 bát, sau đó chắt nước đầu ra, rồi lại cho nước vào sắc tiếp 2 lần nữa, mỗi lần lấy 1,5 bát. Đem trộn chung nước sắc cả 3 lần, chia uống nhiều lần trong ngày. Dùng liên tục như vậy trong thời gian khoảng 2 - 3 tháng. Đây được xem là bài thuốc chữa suy thận tốt nhất từ cây dành dành, rất nhiều người sử dụng và giảm từ suy thận độ 3 xuống suy thận độ 2.
Rễ và quả dành dành đã được nhiều chuyên gia chứng nhận giúp thanh nhiệt, lợi tiểu, giải độc, hạ huyết áp,… có lợi cho những người bị suy giảm chức năng thận như viêm cầu thận mạn, suy thận. Để tăng cường hiệu quả này, ngoài thành phần chính là dành dành, các chuyên gia y học cổ truyền còn phối hợp với một số dược liệu quý khác như: Đan sâm, hoàng kỳ, mã đề, bạch phục linh,…
